Cultuuronderwijs op bestuurlijk niveau: samen zorgen voor een doorgaande lijn
Interview met Elise Huibrechtse
Elise Huibrechtse is directeur van basisschool CNS De Nieuwe Weg in Oostvoorne. Daarnaast is ze toekomstig voorzitter van de projectgroep Cultuur bij onderwijsgroep EduMare: het samenwerkingsbestuur voor primair onderwijs op Voorne-Putten en Rozenburg. Met de projectgroep onderzoekt ze, samen met de schooldirecteuren in de regio, de Culturele Commissie Primair Onderwijs (CCPO) en Kunstgebouw, hoe ze een duurzaam en verankerd totaalprogramma voor cultuuronderwijs kan maken.
Waarom is de projectgroep bij EduMare in het leven geroepen?
“Wij vinden het belangrijk om alle kinderen, in de 8 jaar dat ze op de basisschool zitten, een compleet programma aan te bieden, waarin het bekijken van kunst, het maken van kunst en de beleving van erfgoed een rol krijgen. EduMare doet al langer mee aan de lesprogramma’s Kijk|Kunst en Doe|Kunst van Kunstgebouw. Maar we zien ook wat er lokaal aan activiteiten wordt georganiseerd. Als projectgroep bekijken we samen met CCPO Brielle wat we lokaal in huis hebben of kunnen ontwikkelen, wat we van Kunstgebouw nodig hebben en hoe we dit kunnen bundelen tot een mooi totaalprogramma.”
Hoe ziet dat eruit?
“Samen met de schooldirecteuren deden we onderzoek naar wat de doelen zijn, wat de scholen belangrijk vinden en aan welke eisen het programma moet voldoen. De conclusie was dat we het maken van kunst en erfgoed willen aanbieden en daar samen met Kijk|Kunst een totaalpakket van willen maken. Vooral voor kinderen die niet snel in aanraking komen met cultuur is continuïteit in het aanbod belangrijk. Daarnaast vinden we het belangrijk dat leerkrachten ontzorgd worden en dat het lesaanbod aansluit op het curriculum van het bestaande onderwijspakket. Hier hangt natuurlijk een prijskaartje aan. EduMare heeft per kind een budget wat we overdragen aan CCPO Brielle die de lessen, waarin de kinderen kunst maken, straks gaan verzorgen ”
Je zet het beleid uit met hulp van de schooldirecteuren. Wat is het voordeel van cultuurbeleid op bestuurlijk niveau?
“Omdat het bestuur cultuureducatie belangrijk vindt, maakt EduMare geld ervoor vrij. Door steun van het bestuur kan het breed worden uitgezet en staat er straks een gedegen programma met een doordachte opbouw, waarna leerkrachten het kunnen uitrollen. Het wordt een mooie mix van alle aspecten van kunst. Niet hapsnap, maar een beleid waar écht is over nagedacht. Zo krijg je een programma dat voor iedereen helder is en waar we met z’n allen achter staan.”
Waar lopen jullie nog tegenaan?
“Het geraamte van cultuureducatie op onze scholen staat, het aanbod zit goed in elkaar en wordt lokaal goed gecoördineerd. Door tijdgebrek schiet de voorbereiding er nog wel eens bij in. In de werkgroep hebben we onderzoek gedaan onder directeuren om te kijken waar het beter kan. Daaruit kwam het advies om de lessen compacter te maken en goed te laten aansluiten bij de kerndoelen van kunstzinnige oriëntatie. Dat advies gaat straks naar CCPO Brielle die zoals gezegd de lessen ‘kunst maken’ gaat oppakken. Doel is dat kunsteducatie niet ‘zomaar een leuk lesje’ is, maar dat kunst een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het totale lespakket.”
Hoe hebben jullie het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) gebruikt?
“NPO-geld is wisselend in te zetten: je krijgt een bedrag per leerling om de corona-achterstanden weg te werken. In Westvoorne hebben we per school een aanzienlijk deel van het budget ingezet voor lessen in en buiten schooltijd. Stichting Push heeft dat gecoördineerd. De lessen – van drama, fotografie, beeldende vorming, mad science, dans, natuurklas tot social media – werden door lokale partners en gastdocenten op school gegeven en waren gratis voor elke leerling. Dat maakte het voor iedereen toegankelijk en draagt bij aan gelijke kansen. Volgend jaar gaan we verder, maar dan in een afgeslankte vorm. Hiervoor hebben we de parels eruit gehaald: drama, beeldende vorming en natuurklas komen zeker terug, daarop werd op mijn school enorm enthousiast gereageerd.”
Wat is jouw eigen visie op cultuureducatie?
“Ik vind het belangrijk dat kinderen zich breed ontwikkelen. Dat ze zich openstellen voor en genieten van taal, beweging, kunst en muziek en daarop kunnen reflecteren. Door de diversiteit van kunst leren ze hun mening en emoties te uiten, denkbeelden te ontwikkelen en doen ze ervaringen op. Ik vind het belangrijk dat kinderen van kunst en cultuur kunnen genieten, net als volwassen. Voor sommige kinderen is het al een hele belevenis om een theater binnen te stappen, of om de mogelijkheid te krijgen zich te uiten op een vel papier. Uiteindelijk moet kunst een volwaardige rol spelen in hun belevingswereld om zichzelf en de wereld beter te leren kennen.”
Als het gaat om cultuureducatie, wat zou je andere schoolbesturen willen meegeven?
“Het is zeer waardevol om cultuuronderwijs centraal te regelen via een bestuur. Zo zorg je samen voor een doorgaande lijn. Het is belangrijk om vanuit een gezamenlijke visie een gedegen programma vorm te geven dat solide is voor de 8 jaar basisschooltijd. Je kunt dat niet alleen, dus moet je op zoek naar geschikte partners binnen de regio en budget vrijmaken om meer mogelijk te maken. Om je plannen te laten slagen moet je je daar echt hard voor maken.”
Meer over Culturele Commissie Primair Onderwijs (CCPO)
Meer over EduMare
Meer over NPO
Meer over Stichting Push
Meer over Kijk|Kunst
Datum: 30 juni 2022
Tekst: Cathelijne Beijn
