Pas Halverwege, een theater­spektakel voor en door Maassluizers

Op 24, 25 en 26 juni vond op Schanseiland in Maassluis het theaterspektakel Pas Halverwege plaats. Een locatievoorstelling voor en door Maassluizers waarin grote, historische gebeurtenissen werden vermengd met recente persoonlijke verhalen. De scènes met dans, spel, muziek en zang hadden één verbindende factor: het water van de Nieuwe Waterweg.

Dit jaar bestaat de Nieuwe Waterweg 150 jaar. Om dat te vieren ontstond in 2020 bij de Co-creatieraad Theater Koningshof het idee voor Pas Halverwege: een spektakel waaraan iedere Maassluizer kon meedoen. Wim Staessens, directeur van Theater Koningshof, ging aan tafel met collega’s, externe partners en de gemeente om een grootse buitenvoorstelling van de grond te krijgen. Hieraan deden 120 amateurs en vrijwilligers mee.

Je hebt twee jaar aan Pas Halverwege gewerkt. Hoe kwam je op het idee?

“Ruim twee jaar geleden hoorden Han Remmerswaal van Muziek@Maassluis en ik eigenlijk per toeval dat de Nieuwe Waterweg in 2022 150 jaar zou bestaan. Al snel waren we het eens dat we verhalen wilden verzamelen voor een voorstelling, gemaakt voor en door Maassluizers. Als eerste stap schreven we een gedegen plan om geld aan te vragen bij fondsen en overheden. Daarna gingen we verder op de inhoud: een buitenvoorstelling waarin alle kunstdisciplines worden vertegenwoordigd en het sociaal en cultureel domein verbonden. Twee jaar voorbereidingstijd klinkt lang, maar die tijd was echt nodig. Door corona moesten we enorm improviseren met het samenbrengen van mensen. Ook duurde het enige tijd voordat we het financiële plaatje rond hadden.”

Wie waren de kartrekkers van het project?

“Theater Koningshof, de lokale muziek- en dansschool en Jeugdtheaterhuis waren al snel aan boord voor de creatieve invulling. Ook de kerk en bibliotheek hebben we benaderd om inhoudelijk aan te sluiten. Daarnaast zochten we contact met partijen in het sociaal domein. Toen we wisten wie er definitief meededen regelden we de financiën. We schreven VSBfonds, Prins Bernard Cultuurfond, Fonds Schiedam/Vlaardingen en nog een aantal fondsen aan.”

Iedereen kon meedoen aan het stuk. Waarom vond je dat belangrijk?

“Bij Theater Koningshof zijn ‘verbinden’ en ‘samen’ belangrijke pijlers. In plaats van een heel jaar te wijden aan 150 jaar Nieuwe Waterweg met allerlei losse projecten, wilden we het afbakenen door een eenmalig spektakel te organiseren waarbij we alle ingebrachte ideeën bundelden. Het proces hiernaartoe vond ik het meest interessant: hoe konden wij als theater bijdragen aan een ingebracht idee en blijven openstaan voor wat er allemaal nog bij kwam? We moesten bepalen wat ons doel was, hoe we dat gingen uitdragen én wat paste. Om het geheel te kaderen kozen we uiteindelijk voor de disciplines dans, muziek en spel.”

Hoe kreeg je alle neuzen dezelfde kant op?

“Dat was best een opgave. Want wie nam de leiding: Theater Koningshof als verbinder of één van de partijen die eronder hing? De regisseur of toch de producent? We hebben uitgebreid gezocht naar een vorm waarmee iedereen blij was. Uiteindelijk werd de regisseur Wendy Hoogendijk leidend. Wendy is verbonden aan Jeugdtheaterhuis en kon dankzij haar ervaring aangeven wat er nodig was en waar we mensen voor moesten zoeken. Met de producent maakten we roosters voor de repetities en regelden we ruimtes. In maart 2022 hadden we alles rond en begonnen de eerste repetities.”

Wat was de rol van de gemeente?

“Naast dat ze een financiële bijdrage leverden, was hun wens dat we zouden samenwerken met SPEM (Stichting Publieke Evenementen Maassluis). De donderdag vóór het weekend van Pas Halverwege organiseerden zij een meezingspektakel waarvoor een tent en podium waren neergezet. Om kosten te besparen konden wij daar ook gebruik van maken. Net als van de hekken en de stoelen. Hierdoor werden we genoodzaakt om flexibel te kijken naar de locatie. In eerste instantie hadden we gekozen voor een plek aan het water. Uiteindelijk werd het een locatie in de binnenstad. Dat bleek inhoudelijk goed uit te pakken.”

Het weekend werd een groot succes: 120 vrijwilligers stonden op het toneel en achter de schermen. Een enorme prestatie.

“Als Theater Koningshof hebben we naast onze reguliere programmering een tweede programmalijn waarbij co-creaties centraal staan. Dat maakt ons als kunst- en cultuuraanbieder ook tot een sociaal verbinder in de stad. De gemeente faciliteert dat in project- en jaarsubsidies en kijkt met enthousiasme mee. Bij Pas Halverwege werd alles wat we doen uitvergroot. Ik ben trots dat we de hele boog hebben gemaakt: van het idee helemaal naar het grootse eindproduct. We hebben enorm ons best gedaan en alles gegeven. Door enthousiasme en tomeloze inzet is het gelukt.”

Wat zou je achteraf anders doen?

“Het sociaal domein had meer betrokken kunnen zijn. Daarin had ik meer de regie moeten nemen. Mensen die al een klik hebben met theater, dans en muziek hadden we al binnen. Ook de verbinding tussen jong en oud was goed gelukt. Maar er hadden meer mensen bij het project betrokken kunnen worden die moeilijker te bereiken zijn. Bijvoorbeeld door meer diversiteit in mensen, en Maassluizers met een beperking of een achterstand tot de arbeidsmarkt. Volgende keer kunnen we daar scherper op zijn.”

Heb je tips voor mensen die ook zo’n spektakel willen organiseren?

“Neem de tijd om de juiste partners te zoeken en een sterk team samen te stellen. Zet afspraken op papier, zodat iedereen weet wat zijn rol is. Hoewel we vroeg waren begonnen met schrijven, duurde het best lang voordat het geld binnen was. Mijn tip is: zorg dat je eerst de begroting op orde hebt en ga dán pas produceren. En verdeel de verantwoordelijkheid zodat je kunt sparren. Dat maakt je minder kwetsbaar. Als je met zoveel mensen samenwerkt hoeft er maar iets fout te gaan en het hele kaartenhuis stort in elkaar. Door taken en verantwoordelijkheden goed te balanceren loop je minder risico als er onverwacht of op het laatste moment artistieke beslissingen gemaakt moeten worden.”

Hoe kijk je terug op Pas Halverwege?

“Alle deelnemers wilden héél graag dat het project lukte. Daarvoor hebben zij alles op alles gezet. Het is prachtig om te zien hoe krachtig je met elkaar bent. We hebben veel tijd samen doorgebracht: samen opgewarmd, gerepeteerd, gegeten en geproost. Dat heeft veel gedaan. Voor de repetities waarbij alle muzikanten en spelers – die allemaal amateurs en vrijwilligers zijn – samenkwamen, zorgden wij voor eten en drinken. Dat vond ik leuk én belangrijk, en stimuleerde het saamhorigheidsgevoel. Ik vind dat we met Pas Halverwege een mooie bijdrage hebben geleverd in de stad.”

Meer over Pas Halverwege
Meer over SPEM
Meer over cultuurparticipatie in Zuid-Holland
Abonneer je op de nieuwsbrief Cultuurparticipatie in Zuid-Holland
Word lid van de LinkedIn-groep Cultuurparticipatie in Zuid-Holland

Datum: 6 september 2022
Tekst: Cathelijne Beijn