Digitale Scheurkalender Burgerschap
voortgezet onderwijs
Hoe maak je grote thema’s als diversiteit, solidariteit, globalisering en vrijheid van meningsuiting bespreekbaar in de klas? Gebruik de Digitale Scheurkalender Burgerschap. Kosteloze kant-en-klare lessen voor het digibord. Elke les koppelt een onderwerp uit het vak Burgerschap aan een kunstwerk en historische feiten. Zo leer je jouw leerlingen met andere ogen kijken naar zichzelf, de ander en hun omgeving.
De lessen zijn ontwikkeld door Kunstgebouw en Erfgoedhuis Zuid-Holland voor leerlingen in de onderbouw van het vmbo. Docenten en burgerschapsexperts hebben meegedacht over de inhoud en de vorm. Je kunt de Digitale Scheurkalender Burgerschap gebruiken tijdens mentorlessen en maatschappijleer. De lessen sluiten ook aan bij de vakken ckv, Nederlands, geschiedenis en aardrijkskunde.
www.digitalescheurkalender.com
wachtwoord: burgerschap
Klik hier om meteen (zonder inloggen) naar de site te gaan
Meer informatie?
Marlieke Fris
Projectleider Cultuuronderwijs
015 215 4560
Met andere ogen leren kijken
Kunst en erfgoed stimuleren leerlingen om met andere ogen naar zichzelf en hun omgeving te kijken. Dit sluit goed aan bij het doel van burgerschapsonderwijs: leerlingen opleiden tot burgers met een actieve, betrokken, nieuwsgierige en kritische houding.
Concept digitale scheurkalender
De Digitale Scheurkalender is een gratis online tool, die docenten eenvoudig gebruiken op het digitale schoolbord. Het zijn kant en klare lesactiviteiten die geen extra voorbereiding vragen. Het concept is bedacht door het Kröller-Müller Museum. Zij wonnen er in 2019 een internationale prijs voor museumeducatie mee. De tool is zo opgezet dat andere organisaties ook een Digitale Scheurkalender kunnen ontwikkelen, in overleg met het Kröller-Müller. In 2018 ontwikkelden Kunstgebouw en Erfgoedhuis Zuid-Holland al samen de Digitale Scheurkalender Zuid-Holland voor het basisonderwijs.
Een simpele tool om belangrijke thema’s op een aansprekende manier te behandelen in de klas.
Semih Solmaz, docent Mens & Maatschappij en Geschiedenis aan het Farelcollege in Ridderkerk
Burgerschap
Scholen zijn sinds 2006 verplicht burgerschapsonderwijs te geven, maar ze pakken dit heel verschillend aan. Meestal is het geen apart vak en wordt het verdeeld over maatschappijleer, geschiedenis en Nederlands. Om meer duidelijkheid te krijgen over wat leerlingen moeten kennen en kunnen, hebben leraren in oktober 2019 een voorstel voor een nieuw curriculum aan de minister overhandigd. De bouwstenen uit dit voorstel zie je terug in de onderwerpen en opdrachten van de Digitale Scheurkalender Burgerschap.
Mooie manier om kunstuitingen te benutten voor het bespreekbaar maken van maatschappelijke issues en burgerschapsthema’s. Het sluit goed aan bij de voorstellen van curriculum.nu.
Jeroen Bron, projectleider voor burgerschapsonderwijs bij SLO
Van alle middelbare scholieren in Nederland gaat het grootste deel naar het vmbo. Zij zullen straks voor een groot deel onze maatschappij vormgeven en zullen de antwoorden op de uitdagingen van deze tijd in praktijk brengen. Gek genoeg wordt er relatief weinig voor het vmbo ontwikkeld vanuit kunst- en erfgoededucatie. Reden te meer voor Kunstgebouw en Erfgoedhuis Zuid-Holland om het vmbo als doelgroep te kiezen.
Kunst en erfgoed
De Digitale Scheurkalender Burgerschap koppelt kunst en erfgoed aan de belangrijkste thema’s uit het vak burgerschap, zoals bijvoorbeeld democratie, solidariteit, diversiteit en duurzaamheid. Ieder onderwerp wordt ingeleid met een kunstwerk en bekeken vanuit historische feiten. Door kunst en erfgoed als uitgangspunt te nemen, geef je leerlingen ruimte voor het verkennen van verschillende perspectieven.
In het onderwijs zijn we zo gericht op cognitieve vaardigheden, zo gericht op het hoofd. Met een kunstwerk raak je leerlingen meteen in hun hart. Dat leidt tot hele andere gesprekken.
Sarina Hoogendam, mentor en docent Nederlands aan het Wellantcollege in Ottoland
Partners
Kunstgebouw en Erfgoedhuis werken samen aan dit project, met hulp van anderen. Heel belangrijk is de klankbordgroep met vmbo-docenten, die niet alleen de inhoud, maar ook de vorm en aansluiting met de belevingswereld van de leerlingen kritisch in de gaten houdt. SLO is als sparringpartner aan het project verbonden en kijkt vooral naar de leerplankundige ontwikkeling.
Kennisnet en NDE hebben de Digitale Scheurkalender Burgerschap als focusproject uitgekozen binnen hun programma Ontsluiting digitaal erfgoed voor het onderwijs. Zij volgen ons project om er lessen uit te trekken voor andere instellingen die digitale erfgoededucatie projecten willen ontwikkelen. En ze helpen met het doen van gebruikersonderzoek. Kennisnet en NDE maakten drie filmpjes over ons project: Bekijk filmpje 1; Bekijk filmpje 2; Bekijk filmpje 3
De provincie Zuid-Holland en het Mondriaan Fonds en het VSBfonds steunen het project financieel.
Op 5 juli 2021 ontving de Digitale Scheurkalender Burgerschap een Comenius EduMedia Zegel, een onderscheiding voor kwalitatief hoogwaardig digitaal educatief materiaal.
Kunstenaars
Werk van deze kunstenaars is opgenomen in de Digitale Scheurkalender Burgerschap:
Martijn Engelbregt, Chris Ripken, Joana Vasconcelos, Banksy, Rikkert van Huisstede, Ari Versluis & Ellie Uyttenbroek, Brian Elstak, Julia Janssen, Tom Schouw.
Meer weten over dit project? Neem contact op met Marlieke Fris via marlieke.fris@kunstgebouw.nl.
Reageren op vooroordelen en discriminatie
Burgerschap gaat over belangrijke, maar ook gevoelige onderwerpen. Hoe ga je als docent het gesprek aan? In de training Reageren op vooroordelen en discriminatie van de Anne Frank Stichting leer je wat je kan doen in situaties die over je grenzen gaan. Bijvoorbeeld als leerlingen vooroordelen hebben of haatdragende opmerkingen maken. Je leert met een open houding een gesprek voeren en hoe je één op één discussies voorkomt.