Levensverhalen van Maassluizers in Theater Koningshof

Iedereen gelijke kansen bieden om deel te nemen aan het culturele leven. Dat is het streven van het nieuwe landelijke programma Cultuurparticipatie. Kunstgebouw gaat op zoek naar inspirerende voorbeelden in Zuid-Holland, waarbij culturele en sociale instellingen actief samenwerken. Dit keer spraken we met muzikant en docent Ellen van den Berg, die met Project 7 zo’n honderd Maassluizers liet dansen, zingen, acteren en spelen.

Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder

‘Altijd al willen zingen, muziek maken, acteren of helpen achter de schermen? Dan is dit je kans!’ Dat was begin 2019 de oproep in de lokale pers van Maassluis om mensen te werven voor ‘Project 7’ in Theater Koningshof. Een bijzondere voorstelling gemaakt en geproduceerd dóór Maassluizers, vóór Maassluizers, en gebaseerd op het beroemde lied ‘Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder’ van Ramses Shaffy. Met de thema’s uit het lied als uitgangspunt werden zeven verhalen verteld door ‘gewone’ en bekende Maassluizers, waarbij vrijwel elke theatervorm werd benut. Zo werd er gewerkt met een koor, een orkest, ensembles, solisten, dansers en acteurs. “Een hele klus, als je bedenkt dat we maar drie maanden hadden om het hele stuk te maken,” vertelt Ellen van den Berg die de muzikale leiding op zich nam. “Enige ervaring op het toneel was een pre, maar in principe mocht iedereen zich inschrijven. Dat resulteerde in een vrolijke chaos.”

Cultuur als bindmiddel

Wim Staessen, directeur van Theater Koningshof, liep al enige tijd rond met het idee van een community project op cultureel gebied. Een co-creatie tussen de lokale kerk en de plaatselijke muziek- en dansschool die allemaal in het gebouw zitten, met verhalen van Maassluizers als rode draad. Zo kreeg Project 7 langzaam vorm. Theatermaker Anja Smit werd benaderd om het script en de regie te verzorgen en Megan de Vries maakte de choreografieën voor zo’n twintig dansers. Daarbij schreef Ellen alle composities en arrangementen voor koor, orkest, ensembles en solisten. “Wim was op zoek naar verbinding. En dat is gelukt. In totaal deden zo’n honderd Maassluizers mee aan Project 7, die allemaal een steentje hebben bijgedragen.” Niet alleen culturele partijen, maar ook sociaal-maatschappelijke instellingen uit de stad werden bij de voorstelling betrokken. “Voor het decor hebben we Onder Een Dak (Stoed) benaderd; een stichting die psychisch en sociaal kwetsbare mensen verder helpt in het leven. Zij stelden voor ons een team van bouwers samen dat meteen aan de slag ging. Dat pakte heel goed uit.”

Prachtige verhalen

De zeven verhaallijnen in het stuk hadden, naast de elementen uit Shaffy’s lied, het belang van familieverbanden en vriendschap als rode draad. “De scènes waren allemaal gebaseerd op interviews die we vooraf deden met echte Maassluizers. Zo hoorden we bijvoorbeeld het levensverhaal van een zeeman, een vrouwelijke chef, een millennial en een jonge voetballer. Vrijwel iedereen in de zaal voelde zich op een bepaalde manier vertegenwoordigd.”
De scènes waren grappig en vrolijk, maar op sommige momenten ook ontroerend. Bijvoorbeeld het levensverhaal van een Iraakse vluchteling die in Maassluis woont, maar jarenlang zijn vrouw niet kon zien. “Zo’n verhaal laat niemand koud, en zorgt voor meer begrip voor de ander. In de finale vertolkten we Shaffy’s lied met alle mensen die aan de productie hadden meegewerkt. Iedereen in de zaal zong mee. Dat was echt een kippenvelmoment.”

Wat brengt de toekomst?

Theater Koningshof is naast hét cultuurcentrum van Maassluis ook een belangrijke ontmoetingsplek in de stad. Maar ook hier gooit Corona roet in het eten. De muziekschool, het jeugdtheaterhuis, het filmhuis en de dansschool doen hun best om binnen de regels mensen bij elkaar te laten komen, maar gemakkelijk gaat dat niet. “We doen onze uiterste best om projecten te blijven organiseren. Zoals ‘Zing Nederlands Met Me’, waarbij nieuwkomers, senioren en belangstellenden met elkaar zingen. Dat soort projecten zijn belangrijk.” Want cultuur verbindt, blijkt altijd weer. Ellen zou daarom een grote productie als Project 7 dolgraag nog eens over doen. “Het was bijzonder om te zien hoe we in korte tijd met z’n allen zoiets prachtigs op poten hebben gezet. Door Corona moeten we het helaas voor ons uit schuiven, maar geloof me: iedereen staat te springen.”

Meer over cultuurparticipatie in Zuid-Holland

Tekst: Cathelijne Beijn